مؤسسه خیریه رعد، یکی از باسابقهترین نهادهای توانمندسازی افراد دارای معلولیت در ایران، دومین دوره رویداد تصویری «اِرغوان» را با همکاری پلتفرم فیلیمو برگزار میکند؛ رویدادی که با تکیه بر فیلمهای کوتاه موبایلی، تلاش دارد روایتهایی انسانی و بیواسطه از زیست روزمره افراد دارای معلولیت را به جامعه ارائه دهد.
مؤسسه خیریه رعد، یکی از پیشگامان آموزش و توانمندسازی افراد دارای معلولیت در ایران، دومین دوره رویداد تصویری «ارغوان» را برگزار میکند؛ رویدادی که بر خلاف جریان غالب تولید محتوای حرفهای، بر روایتهای آماتور اما صادقانه تکیه دارد.
محمدجواد شکوری، مدیرعامل صباایده و فیلیمو، با اشاره به سابقه همکاری این مجموعه با مؤسسه رعد میگوید: «همکاری فیلیمو با مؤسسه رعد از سالهای گذشته و در قالب تجربههایی مانند توانتِک شکل گرفته و برای ما فرصت آشنایی نزدیکتری با ظرفیتها و توانمندیهای افراد دارای معلولیت فراهم کرده است.»
او ادامه میدهد: «تمرکز اصلی فیلیمو، مطابق مأموریتش، بر تولید و عرضه محتوای حرفهای در حوزه سرگرمی است؛ اما در رویداد روایت تصویری ارغوان، در همین مقطع و در چارچوب مسئولیت اجتماعی پلتفرم فیلیمو؛ تلاش کردیم همراه این رویداد باشیم و به دیدهشدن این روایتها کمک کنیم.»
به گفته شکوری، نمایش فیلمهای رویداد روایت تصویری ارغوان در فیلیمو با هدف آگاهیرسانی عمومی انجام شده است:
«این فیلمهای کوتاه و موبایلی، روایتهایی ساده و واقعی از زیست روزمره افراد دارای معلولیت ارائه میکنند. تصور ما این است که تغییر نگرش اجتماعی، نه با شعار، بلکه با دیدن و شنیدن همین روایتهای بیواسطه شکل میگیرد. فیلیمو در این دوره تلاش کرده در کنار رعد، بستری برای دیدهشدن این تجربهها فراهم کند و سهمی در شکلگیری این گفتوگوی اجتماعی داشته باشد
آنت میناسیان، مدیرعامل مؤسسه خیریه رعد، درباره شکلگیری و مسیر این رویداد میگوید: «امسال دومین سال برگزاری ارغوان است. سال گذشته این رویداد در پلتفرم هاشور، که بهطور تخصصی در حوزه فیلم مستند فعالیت میکند، برگزار شد. اما امسال به این نتیجه رسیدیم که اگر قرار است این روایتها واقعاً دیده شوند و به گفتوگوی عمومی راه پیدا کنند، باید سراغ بستری برویم که مخاطب عامتری دارد. به همین دلیل همکاری با فیلیمو را آغاز کردیم.»
به گفته میناسیان، فیلیمو بهعنوان یکی از مراجع اصلی نمایش خانگی و VOD در ایران، این امکان را فراهم میکند که روایتهای مرتبط با معلولیت از محدوده مخاطبان تخصصی خارج شود و به دست طیف گستردهتری از کاربران برسد.
او با تأکید بر هدف محتوایی ارغوان توضیح میدهد: «هدف ما در ارغوان صرفاً پرداختن به سختیها و نشان دادن معلولیت نیست. اتفاقاً تمرکز اصلی ما بر زیست روزمره است؛ اینکه افراد دارای معلولیت چگونه زندگی میکنند، کار میکنند، ارتباط میگیرند و چه انتظاری از نحوه برخورد جامعه دارند.»
بهزعم برگزارکنندگان رویداد روایت تصویری ارغوان، مهمترین دستاورد همکاری با فیلیمو نه جایگاه تجاری یا سهم بازار این پلتفرم، بلکه امکان دیدهشدن این روایتها در مقیاس ملی است. روایتهایی که اگر صرفاً در فضاهای تخصصی یا محدود نمایش داده شوند، تأثیر اجتماعیشان به همان جامعه کوچک مخاطبان علاقهمند باقی میماند.
در این همکاری تلاش شده است تجربه زیست روزمره افراد دارای معلولیت از دایره گفتگوهای تخصصی خارج شود و در معرض دید اقشار مختلف جامعه در سراسر کشور قرار بگیرد؛ افرادی که شاید تاکنون تنها از طریق کلیشهها یا روایتهای ترحمآمیز با موضوع معلولیت مواجه شدهاند. نمایش این فیلمها در یک پلتفرم عمومی نمایش خانگی، فرصت مواجههای طبیعیتر و بیواسطهتر با این تجربهها ایجاد میکند؛ مواجههای که میتواند به اصلاح نگاهها و تغییر رفتارهای روزمره منجر شود.
هرچند فیلیمو در سالهای اخیر عمدتاً بر تولید و عرضه محتوای حرفهای و متفاوت در حوزه سرگرمی و سریالسازی تمرکز داشته، اما حضورش در رویداد روایت تصویری ارغوان از زاویهای دیگر قابل تحلیل است: پذیرش نقش مسئولیت اجتماعی پلتفرمها در کنار فعالیتهای اقتصادی. این همکاری به ارغوان کمک کرده تا بدون تغییر ماهیت مردمی و آماتور آثار، پوشش گستردهتری پیدا کند و به گفتوگویی عمومی درباره معلولیت دامن بزند.
در چنین بستری، فیلمهای کوتاه و موبایلی ارغوان فرصت پیدا میکنند نهفقط دیده شوند، بلکه دربارهشان صحبت شود؛ تجربهای که میتواند به درک عمیقتر جامعه از مفهوم معلولیت، فراتر از محدودیتهای جسمی و ذهنی، کمک کند و نگاهها را به سمت احترام، صبوری و شناخت زیست واقعی افراد دارای معلولیت سوق دهد.
فیلمهای کوتاه، روایتهای نزدیک
فرم اجرایی ارغوان نیز همراستا با همین رویکرد طراحی شده است. فیلمهای این رویداد، مستندهای کوتاه حداکثر هفتدقیقهای هستند که بهصورت کاملاً آماتور و تنها با گوشی موبایل ساخته شدهاند.
میناسیان در اینباره میگوید: «برای ما مهم نبود تصویر چقدر حرفهای باشد؛ مهم این بود که صادقانه باشد. به همین دلیل هم در دو سال گذشته چندین کارگاه آموزشی برگزار کردیم و فقط روی مباحث پایه تمرکز داشتیم؛ اینکه موبایل چطور در دست گرفته شود، تصویر ضدنور نباشد، صدا قابلشنیدن باشد و قواعد سادهای که میتواند کیفیت روایت را بالا ببرد.»
مشارکت مردمی و رأی مخاطبان
در دومین دوره ارغوان، ۷۷ فیلم کوتاه مستند به مرحله نمایش راه یافتهاند. نمایش این آثار از پنجم ماه جاری آغاز شده و تا هفدهم ادامه دارد. مخاطبان میتوانند با تماشای فیلمها و ثبت لایک، در انتخاب آثار برگزیده نقش داشته باشند.
میناسیان درباره ارزیابی بازخوردها میافزاید: «از آنجا که نمایش فیلمها بهتازگی شروع شده، هنوز نمیتوان درباره تأثیرگذاری یک اثر خاص نظر داد. حتی خود من هم هنوز موفق نشدهام همه فیلمها را ببینم و قضاوت زودهنگام درست نیست.»
تجربه موفق دوره نخست
او در ادامه، به یکی از آثار شاخص دوره اول ارغوان اشاره میکند: «سال گذشته فیلمی با عنوان من ۳۶ سالمه موفق شد دو جایزه دریافت کند؛ یکی به انتخاب مخاطبان و دیگری از سوی هیئت داوران. این فیلم با وجود سادگی، پیام بسیار مهمی داشت: اینکه افراد دارای معلولیت کودک نیستند و نباید با آنها با لحن بچگانه صحبت کرد، جملاتشان را کامل کرد یا استقلال ارتباطیشان را نادیده گرفت. همین نگاه ساده اما دقیق باعث شد فیلم تأثیر عمیقی بگذارد.»
ارغوان، بیش از آنکه یک مسابقه یا جشنواره باشد، تلاشی برای بازتعریف روایت معلولیت در فضای عمومی است؛ روایتی که از دل زندگی روزمره میآید و با ابزارهایی ساده، مسیری برای گفتوگوی اجتماعی باز میکند.
