رسانه‌های اجتماعی می‌توانند از لحاظ ذهنی شما را تخلیه کند. به این ترتیب احتمالا تا آن حد تحت تاثیر تعداد لایک‌های زیاد یک پست قرار می‌گیرید که بر روی تبلیغات محصولاتی که به آن‌ها نیاز نداشته یا قصد انتخابشان را ندارید، کلیک می‌کنید.
طبق نتایج مطالعه ای که بر روی رفتار‌های آمریکایی‌های ۱۸ تا ۶۵ ساله در شبکه‌های اجتماعی در سال ۲۰۲۲ انجام شد، مشخص گردید که افراد تحت تاثیر فشار‌های ذهنی نسبت به تبلیغات واکنش‌های مختلفی از خود نشان می‌دهند.
در این راستا به سه گروه سه تکلیف خاص داده شد. از گروه شماره یک صرفا خواسته شد تا به تماشای یک آگهی تبلیغاتی بنشینند. گروه شماره دو باید یک عدد نه رقمی را حفظ و سپس به آگهی تبلیغاتی نگاه می‌کردند. گروه شماره سه طبقبرنامه باید به مدت ۳۰ ثانیه در فید اینستاگرام خود اسکرول و در ادامه به آگهی تبلیغاتی مورد نظر نگاه می‌کردند. در مطالعه نخست از تبلیغی برای یک سرویس آماده سازی غذا، در مطالعه دوم برای تبلیغ یک مورد بستنی و در مطالعه سوم برای تبلیغ دانه‌های قهوه با یک برند خاص استفاده شد.
عکس و کپشن آگهی تبلیغاتی برای هر سه گروه یکسان و فقط تعداد لایک‌ها دستکاری شده بود. شرکت کنندگان به طور تصادفی به تماشای یک آگهی تبلیغاتی با صد یا ده‌‌ها هزار لایک نشستند. پس از مشاهده آگهی تبلیغاتی، میزان تمایل به خرید محصول و تلاش ذهنی برای فکر کردن به اطلاعات منتشر شده، مورد ارزیابی قرار گرفت. در نهایت مشخص شد گروهی که برای اولین بار از اینستاگرام استفاده می‌کردند، تحت تاثیر تعداد زیاد لایک یا کامنت قرار گرفته و بیشترین تمایل را برای خرید محصول تبلیغ شده داشتند. در ادامه محققان دریافتند که این گروه از افراد بیشترین تلاش ذهنی برای ارزیابی آگهی تبلیغاتی را از خود نشان داده اند.
در مرحله بعدی از افراد خواستیم توضیح دهند که چرا می‌خواهند یک محصول خاص را بخرند. افراد حاضر در گروه کنترل یک سری دلایل ساده و منطقی برای انتخاب خود بیان کردند: «برای من طعم بستنی‌ها جذاب بود و دوست داشتم طعمشان را بچشم.» یا «من شکل و فرم آگهی تبلیغاتی را دوست داشتم. ساده و بی غل و غش بوده و مستقیم به اصل مطلب اشاره می‌کند.»
با این حال، اشخاصی که به مدت ۳۰ ثانیه در اینستاگرام اسکرول کرده بودند، اغلب پاسخ‌هایی بی معنی و برای مثال تک کلمه ای مانند «غذا» یا «بشقاب» می‌دادند. دیگران به صراحت می‌گفتند که شرح دلیل انجام این کار سخت و دشوار است. به نظر این افرادکلمات و گزینه‌های زیادی در تصویر وجود داشت که توضیح همه آن‌ها کمی مشکل خواهد بود.
محققان از این حالت خستگی ذهنی به عنوان «بار شناختی بیش از حد» نام می‌برند. حضور در رسانه‌های اجتماعی شما را در این وضعیت قرار خواهد داد زیرا مدام در حال ارزیابی پست‌های متنی، عکسی و ویدئویی مختلف هستید. شما در عرض مدت چند ثانیه می‌توانید متنی ارسالی از همسرتان، عکسی از یک همکار یا ویدئویی از یک سلبریتی شناخته شده را ببینید. همه این ارزیابی‌ها باعث می‌شود تا نوعی احساس گیجی و سردرگمی به افراد دست دهد.
تصور کنید روزی از هم اتاقی خود بخواهید که بیرون رفته و پیتزا بخرد. در شرایط عادی احتمالا او ممکن است عواملی از قبیل هزینه، میزان گرسنگی، زمان بندی یا برنامه روزانه خود را در نظر بگیرد. حالا کافیست با خود فکر کنید که حین طرح این درخواست، او در حال انجام گفتگوی تلفنی با یکی از اقوام بیمار خود بوده یا پیامی دریافت کند که از تاخیر همکارش در رسیدن به دفتر کار حکایت دارد. در این شرایط او دیگر انرژی ذهنی یا منطق لازم برای تصمیم گیری درباره این که آیا پیتزا ایده خوبی برای شام است یا خیر را نداشته و ممکن است جواب سر بالا بدهد.
یک استثنا در این قبیل موارد زمانی است که فردی با تجربه، با سابقه یا اطلاعات زیاد درباره یک محصول یا ایده خاص، می‌تواند به این موضوع فکر کند که آیا واقعا از خرید کالای تبلیغ شده سود میبرد یا خیر. این یافته‌ها در نتیجه انجام یک آزمایش با دانه‌های قهوه تایید شدند. به طور کلی، دوستداران قهوه هنگام خرید به دقت عوامل متعددی از قبیل نوع دانه، میزان برشتگی، کشور مبدا و غیره را در نظر می‌گیرند. بنابراین حتی در شرایطی که در وضعیت «مه روانی» قرار داشتند نیز تبلیغات جذاب و فریبنده هرگز نتوانسته اند بر رویشان تاثیر بگذارند.
با درک این موضوع که چگونه ممکن است افراد به طور ناخودآگاه و به شیوه‌های مختلف تحت تاثیر رسانه‌های اجتماعی قرار بگیرند، کاربران می‌توانند در خرید از رسانه‌های اجتماعی اندیشمندانه تر و سنجیده تر از گذشته رفتار کرده و محصولاتی را که به آن‌ها نیاز ندارند، هرگز نخرند.
رسانه‌های اجتماعی جذاب و فریبنده مانند یوتیوب و تیک تیک احتمالا بیشتر از بقیه رقبا، افراد مختلف را در وضعیت فشار ذهنی قرار می‌دهند زیرا دارای متن، عکس، ویدئو، انیمیشن و صدا بوده و در نتیجه اغلب اوقات با هم همپوشانی دارند. این قبیل پلتفرم‌ها همچنین جایی هستند که تبلیغ کنندگان کالا و خدمات در آن جا پول زیادی خرج می‌کنند، زیرا بازدهی سرمایه گذاری بیشتری را برای برند‌ها به دنبال خواهد داشت.
منبع: www.theconversation.com
