نخستین نشست تخصصی “دیزاین و توسعه” با همکاری “دفتر حمایت از مالکیت صنعتی” و “مؤسسه مطالعات خلیج فارس” و با حضور مسئولین دولت، مدیران، دانشگاهیان و مشاوران کسب و کار برگزار شد. این همایش با محورهای: توسعه در شرایط محدودیت ها، مرور استراتژی های Design Ladder، تاثیر اقتصادی دیزاین در دانمارک و انگلیس، مرور چند تجربه در کسب و کارهای ایرانی اجرایی شد.
ابتدای این نشست “دکتر برات قبادیان” معاون آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صنعت، معدن و تجارت، از اهمیت دیزاین و طراحی صنعتی در پیشبرد و توسعه برند و محصولات مختلف صحبت کردند.
درادامه امین شیرکانی، مدیرعامل بیمه سینا، از تجربیات خود در تغییر دیزاین و طراحی مجدد بیمه سینا و چالش های پیش رو نکاتی را به حاضران گفت. از دیگر سخنران این همایش “مهدی میرصالحی” مدیر کل دفتر حمایت از مالکیت صنعتی بودند که از اهمیت دیزاین و طراحی های جدید در صنایع جهانی که منجر به کاهش هزینه و افزایش کارآیی و نیز کاهش آلودگی محیط زیست می گردد به نکاتی اشاره کرد.
دکتر جوادی پویا اقتصاددان و فعال حوزه توسعه متوازن و مدیرعامل گروه بین المللی توسعه پایدار و مدیر منطقه غرب آسیایی یورووست به توسعه پایدار و نقش آن در فرایند طراحی و توسعه محصول و چگونگی توسعه پایدار در طراحی محصول و همچنین چالش‌های بخش خصوصی در زمان تحریم اشاره داشتند. ایشان تاکید داشت، با وجود تحریم‌ها فرصت‌های بسیاری وجود دارد که باید آنها را شناسایی و استفاده کنیم.
تفکر دیزاین
آخرین سخنران نخستین نشست تخصصی دیزاین و توسعه “تورج صابری‌وند، دیزاین استراتژیست” بود. ایشان با اشاره بر اینکه تعریف؛ دیزاین فراتر از طراحی یک محصول و یا خودروست گفت: دیزاین نوعی از تفکر است. تفکری که در پی حل مسائل مختلف شکل می‌گیرد. مسائلی که یا به ازای فیزیکی دارند و یا ندارد. برای مثال: بسیاری از افراد به یاد دارند که زمانی مردم برای دریافت خدمت از بانک باید ساعت‌ها در صف‌های طولانی می‌ایستادند. صف‌های که مشکل ساز بود و بازخوردهای منفی را از خود به جای می‌گذاشت. برخی از افراد پیامد این بازخوردهای منفی را در سطح فرهنگی مردم آن دوران جستجو می‌کردند، درحالی که حل چالش صف‌ها ربطی به مهندسی فرهنگی نداشت و باید یک دیزاینر چالش پیش آمده را برطرف می‌کرد. دیزاینر برای حل این چالش باید مشخص می‌کرد که چه کسی زودتر وارد بانک شده است.
در حال حاضر مشکل صف حل شده و دیگر کسی در بانک‌ها با چالشی روبرو نیست. دیزاینر با طراحی یک دستگاه چالشی که سال‌ها بانک‌ها با آن روبرو بودند را حل کرد. بنابراین در دیزاین چالشی را باید به گونه تعریف کرد که حل شود. راه‌حلی که همدلانه باشد. نگاه همدلانه به چالش باعث خلق راه‌حل‌های ایده‌آل می‌شود. در دیزاین هیچ راه حلی نتیجه قطعی در پی ندارد و باید مراقب بود که با حل یک مشکل، مشکلات دیگر ایجاد نشود. دیزاین نیازی به نگاه خلاقانه ندارد. چون خلاقیت باعث قضاوت و تغییر نگاه دیزاینر به موضوع می‌شود. دیزاینر باید با موضوعات روز حرکت کند و اتفاقات جامعه خود را به خوبی بررسی کند. جامعه در حال تغییر کرد و راه‌حل‌های دیزاینر‌ها نیز در حال تغییرند. در نتیجه دیزاین را نباید با طراحی یکی دانست و فقط در آن جنبه زیبایی را در نظر گرفت. از طرفی دیزاین جزء علوم شناختی هم نیست. در علوم شناختی راه حل ارائه نمی‌شود. چون ابزاری برای این کار وجود ندارد. در دیزاین علاوه بر شناخت باید راه حل نیز ارائه شود.
دیزاین دستوری نیست
رفتار دستوری با روح دیزاین منافات دارد. دیزاین مشارکتی اجرا می‌شود. مشارکت کسانی که قرار است از راه حل استفاده کنند. از طرفی دیزاین مشتری مدار هم نیست یعنی قرار نیست خواسته‌های مشتریان حین دیزاین بطور کامل اجرایی شود و کالایی به فروش برسد. در دیزاین باید وارد زندگی افراد برای رسیدن به نیازهایشان شد. همچنین دیزاین، تکنولوژی محور هم نیست. به نوعی در دیزاین از تکنولوژی می‌توان استفاده کرد اما این کار الزامی نیست. چون نباید از تکنولوژی موجود در تمامی محصولات استفاده کرد. اگر دیزاین به سمت تکنولوژی محوری حرکت کند، به شکست منجر می‌شود. با دیزاین می‌توان تمایز ایجاد و هزینه‌های تولید را کاهش داد.
ایرانی‌ها کالای ایرانی نمی‌خرند
بارها این موضوع را که ایرانیان به کالای ایرانی اعتماد ندارند و از آنها خرید نمی‌کنند، شنیده‌اید. چالشی که همگی می‌دانیم، علتش چیست. وقتی یک محصول سال‌ها تغییر نمی‌کند و تولیدکننده‌ی ایرانی تمام تمرکزش حذف رقیب خارجی آن هم غیرعادلانه است، این چالش باقی می‌ماند. حال هر چقدر تبلیغات احساسی مبنی بر خرید محصول ملی نیز منتشر شود، شرایط تغییر نمی‌کند. همچنین هر چقدر به مخاطبان ایرانی بگویید: شرایط کشور در حالت اضطرار است و آنها باید کمک کنند، باز واکنشی دریافت نخواهد شد. چون مخاطبان ایرانی سالهاست با واژه شرایط اضطرار روبرو هستند. این در حالی‌ست که شرایط اضطرار و یا تحریم فرصت‌های قابل توجه‌ای را برای تولیدکنندگان ایرانی ایجاد می‌کند. چون رقبای خارجی حذف و باید کالای بهتری به مخاطبان ارائه شود. کالایی که دیزاین به ارائه بهتر آن کمک بسزایی می‌کند.
بنابراین می‌توان دیزاین را براساس تاثیرگذاری آن بر کسب وکارها به چهار دسته تقسیم بندی کرد:
• بیگانه با دیزاین: در این مرحله کسب و کار بطور کلی توجه ای به دیزاین در هیچ مرحله از تولید محصول ندارد. بهترین نمونه این مرحله، عرضه زعفران ایرانی است. زعفرانی که در مقطعی از زمان از صادرات فله ای آن جلوگیری شد و درحال حاضر در بسته بندی‌های نامناسبی عرضه می‌شود. ۹۰ درصد زعفران جهان در ایران تولید می‌شود اما سهم کشورمان از گردش مالی این محصول فقط هفت درصد است. بیشترین سود آن را اسپانیا و مابقی کشورها بدست می‌آورند. بسیاری از محصولات ایرانی در این مرحله هستند.
• دیزاین با عنوان استایل: در این مرحله کسب و کارها ابتدا محصول را تولید و بعد به سراغ دیزاین می‌روند.
• دیزاین در مرحله فرآیند: در این مرحله کسب و کارها در طول فرآیند تولید، دیزاین را نیز در نظر می‌گیرند.
• دیزاین در مرحله استراتژی: در این مرحله کسب و کار، فرآیندها را نیز دیزاین کرده و نگاهی فراتر از مابقی کسب وکارها به دیزاین دارد.
در نتیجه باید گفت: دیزاین از اهمیت بسیاری در توسعه کسب و کارها برخودار است و باعث می‌شود، مخاطبان نسبت به محصول و یا خدمت ارائه شده اعتماد کنند. دیزاین هزینه اضافی برای کسب و کارها ندارد و باعث تمایز کسب و کارها در بازار می‌شود. کسب و کارها بدون دیزاین در بازار سقوط کرده و راهی جز توجه به دیزاین ندارند.
