گروه dnaunion نشست خبری را در سیزدهم مرداد ماه با موضوع “نوآوری در حوزه مارکتینگ؛ استراتژی برای رشد کسب و کارها در زمان رکود” برگزار کرد. در این نشست خبری ناصر پاشاپور نیکو مدیرعامل گروه dnaunion و دارنده نشان عالی کارفرینان، گرهارد بارکوس عضو هیات مدیره گروه dnaunion و مدیرعامل شرکت سرتیوس، محمد موسوی عضو هیات مدیره گروه dnaunionو مدیرعامل شرکت ارتباط تصویر اشاره حضور داشتند.
در این نشست ناصر پاشاپور نیکو گفت: در دهه‌های گذشته تحولات دیجیتال تصویر کسب و کارها را در دنیا تغییر داده‌اند. این تحولات باعث خلق برندهای جدید و یا حذف برخی از برندهای قدرتمند در دنیا شده‌اند. این تحولات که باعث خلق جنبش وب شده، در پنج دهه و ازسال۱۹۹۰شروع و تا سال ۲۰۴۰ روند رو به رشدی از آن‌ها پیش بینی شده‌است. در حال حاضر عصر دیجیتال در میانه وب سه قرار دارد. عصری که مخاطبان با اینکه در دنیای واقعی زندگی می‌کنند، ساعت‌های متوالی را در دنیای دیجیتال سپری می‌کنند. چنین تحولاتی باعث خلق سیاره‌ای در دنیا شده که تمامی مخاطبان در آن از طریق اطلاعات به هم وصل می‌شوند. در سال ۲۰۱۸ میانگین ابزارهای ارتباطی (device) که مخاطبان را به هم وصل کرده ۹/۲ بوده که در سال ۲۰۲۲ چنین آماری دو برابر خواهد شد. بنابراین مخاطبان در دنیای امروز به راحتی به یکدیگر متصل هستند. در چنین دنیای محتوا همچنان نقش کلیدی را بازی می‌کند. البته معنای محتوای خوب دچار تغییر اساسی خواهد شد. محتوای خوب، محتوای است که ببینده بیشتری دارد. بیشتر دیده شدن، باعث خواهد شد که به منبع اطلاعاتی وسیعی متصل شویم. چنین اطلاعاتی باعث می‌شوند که مخاطبان براساس لایک و محتوای که می‌بینند، تحلیل شوند. چنین تحلیلی طبقه بندی افراد براساس ویژگی‌های دموگرافیک را بر سمت طبقه بندی افراد براساس الگوهای تحلیل شده سوق خواهد داد.
براین اساس الگوهای رفتاری افراد شناسانی و به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم بندی می‌شوند. چنین روندی را در سال ۲۰۳۰ با عنوان هک شدن انسان می‌شناسند، زمانی که ماشین بهتر از انسان خودش را می‌شناسد. در این میان مبحث وب شخصی نیز مطرح می‌شود. تاثیرات وب شخصی در دنیای مارکتینگ باعث خلق بازاریابی دی.ان.ای می‌شود. در واقع در دنیای آینده افرادی که دارای الگوهای مشابه‌ای هستند، رفتارهای مشابه‌ای را نیز از خود بروز می‌دهند. بر اساس رفتارهای افراد می‌توان برنامه‌های بازاریابی مختلفی را تنظیم و پیش بینی کرد. چنین اتفاقاتی در حد یک تمرین است. اما به زودی در صنعت مارکتینگ تحقق خواهد یافت. در چنین دنیایی کمپین‌های تبلیغاتی شخصی تر شده و متناسب با نیاز هر فردی تعریف می‌شوند.
روند تغییرات و تحول کسب و کارهای آنلاین
پاشاپور در ادامه افزود: در حال حاضر هفت هزار شرکت در همین زمینه که درباره صحبت کردیم، در دنیا فعالیت می‌کنند. موج چنین تحولاتی وارد ایران نیز شده است برای مثال: تا چندسال گذشته صحبتی درباره کسب و کارهای آنلاین مانند اسنپ، دیوار، دیجی کالا و… آنچنان مطرح نبود. به زودی کسب و کارهای دیگری نیز تحت تاثیر این تحولات قرار خواهند گرفت. در مجموع کسب وکارها برای بقا نیاز به نوآوری دارند و برای حرکت در این مسیر باید از متخصصان استفاده کنند. هر کسب وکارهای در هر حوزه از بازار نیاز به نوآوری دارد.
در همین راستا شرکت پژوهش بازار و رسانه امروز ((EMRC روند تغییرات و تحول کسب وکارهای آنلاین را از سال ۹۴ تا ۹۷ مورد بررسی قرار داده است. این بررسی از نظر جایگاه کسب وکارها در نزد مخاطبان مورد تحلیل قرار گرفته است. اطلاعات این پژوهش نشان می‌دهد، نفوذ ۹۲ درصدی اینترنت و ۸۵ درصدی تلفن همراه در سال ۹۷ در مقایسه با سال ۹۴ به ترتیب رشدی معادل ۴۹ و ۷۰ درصد داشته اند. وابستگی به اینترنت در این بازه رشد ۳۸ درصدی داشته است و اینکه بدون اینترنت همراه افراد نتوانند زندگی کنند، ۸۴ درصد افزایش یافته است. تحت تاثیر قرار گرفتن افراد از پیام‌های فضای مجازی ۱۹۲ درصد افزایش یافته است.همچنین تحلیل‌ها در سال ۹۷ نشان داد؛ ۷۵% افراد جامعه تحت نفوذ شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته‌اند. علاوه براین در شرایط حال حاضر نفوذ شبکه‌های اجتماعی نیز رو به افزایش است و اینستاگرام با ۵۶%از کاربران شبکه های اجتماعی نفوذ بالایی را داشته است. نفوذ بالای این پلتفرم و دسترسی راحت به گروه هدف، منجر به جذب سرمایه گذاری های تبلیغاتی در این فضا شده است.
طبق این پژوهش آمارها نشان داد، ۷۴ درصد شهروندان در ۱۲ ماه گذشته حداقل یکبار از طریق اینترنت خرید کرده‌اند. در حدود ۱۶% از جامعه حداقل یک خرید (آفلاین یا آنلاین) تحت تاثیر تبلیغات رسانه ها داشته اند. این پژوهش به بررسی رسانه تاثیر گذار نیز پرداخته است. ۴۳% از خریداران تحت تاثیر تبلیغات، از فضای مجازی متاثر شده اند.
چنین اتفاقی باعث نفوذ اپلیکشن‌ها در زندگی افراد شده است. در حال حاضر ۵۱درصد افراد از اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. ۵۱ درصد از اپلیکیشن‌های که موسیقی پخش می‌کنند، و ۴۹ درصد از پیام‌رسان‌ها استفاده می‌کنند.
در روند تغییرات محیط به سمت فضای آنلاین، کسب و کارهای آنلاین فضای مناسبی برای رشد در اختیار داشته اند. استفاده از پلتفرم های خرید آنلاین با رشدی بیش از ۲ برابر نسبت به سال ۹۴ و پس از آن خدمات تاکسی آنلاین با رشد ۱.۶ برابری نسبت به سال ۹۵ رشد زیادی را داشته اند.
همچنین گرایش استفاده از خدمات آنلاین روز به روز در حال افزایش است. برای مثال در سال ۹۷تحقیقات نشان داد: ۵۶ درصد از افرادی که در هتل اقامت داشته اند هتل، محل اقامتخود را آنلاین رزرو کرده و در بین کسانی که سفر هوایی داشته اند ۴۱ درصد بلیط خود را بصورت آنلاین خریده‌اند.در همین راستا ۴۸ درصد افراد با استفاده ازخدمات اپلیکیشن‌های مالی، پرداخت آنلاین انجام داده‌اند. در حدود ۴۰% از جامعه خرید آنلاین داشته اند که در این بین خرید محصولات فرهنگی و هنری (کتاب، بلیط کنسرت، سینما و …) نیز بیشترین خریداران آنلاین را با ۳۹ درصددر ۱۲ ماه گذشته به خود اختصاص داده‌اند.
علاوه براین؛ اطلاعات بدست آمده از پژوهش نشان می‌دهد، ۷۴% جامعه از یکی از انواع خدمات آنلاین استفاده می‌کنند. در سال ۹۷ در جامعه مشتریان اپلیکیشن های پرداخت و کاربران اینترنت بانکها حدود ۲۱% از افراد بوده اند. در مجموع در سال گذشته با توجه رکود اقتصادی مردم برای کنترل هزینه نسبت به کسب وکارهای آنلاین اقبال بیشتری از خود نشان داده‌اند.
پاشاپور در ادامه در پاسخ به این سئوال که با توجه به تغییر حال حاضر، سیستم‌های بانکی چه تغییراتی خواهند کرد گفت: سرویس‌های آنلاینی بانک‌های ایرانی ارائه می‌دهند، فراتر از سرویس‌های است که بانک‌های کشورهای دیگر ارائه می‌کنند. اما در ایران جای بانک‌های صددرصد مجازی خالی است. بانکها باید از هزینه شعب خود کم و به سمت صددرصد مجازی بودن سوق پیدا کنند. فین‌تک‌ها می‌توانند این قابلیت را برای بانکها فراهم کنند. البته بانکداری فراتر از تکنولوژی فین تک است. در حال حاضر بانکها تکنولوژی لازم را برای تبدیل به صددرصد مجازی دارند.
نوآوری باعث تغییر بیزینس مدل‌ها شده است
گرهارد بارکوس در این نشست خبری گفت: شروع فعالیت بانک‌های کاملا آنلاین در اروپا به بیست سال قبل باز می‌گردد. مخاطبان در اروپا کاملا به سیستم بانک‌های آنلاین اعتمادکرده و سال‌هاست از آن‌ها استفاده می‌کنند. بارکوس درباره نوآوری در حوزه مارکتینگ گفت: نوآوری باعث بازتعریف بیزینس مدل‌های کسب وکارها شده است. برای مثال: برندهای مانند اسنپ و اوبر در حوزه کاری خود دوباره تعریف شده‌اند. تمامی کسب وکارهای دنیا در حال حاضر کسب وکارهای آنلاین را رقیب خود دانسته و درحال همکاری باآن‌ها هستند. بانکها به سیستم آنلاین فکر کرده و در تلاش هستند به سیستم اروپایی نزدیک شوند. در حال حاضر کسب وکارهای فعال در حوزه تند مصرف، انگلیس همگی بخش آنلاین خود را فعال کرده‌اند. این کسب و کارها در تلاش هستند که مخاطبان را نسبت به خرید آنلاین متقاعد کنند. گروه dnaunion نیز با راه‌اندازی مرکز نوآوری آو به کسب وکارها کمک می‌کند که در دنیای دیجیتال با سایر کسب و کارها رقابت کنند. کسب وکارهایی که می‌توانند ویژگی‌های خود را دیجیتال و متناسب با بازار ارائه کنند. برای مثال: هر مالکی در حال حاضر تمایل دارد که رفتار مصرف کنندگانش را با رفتار مصرف‌کنندگان آنلاین ترکیب کرده و اطلاعات دقیقی را بدست بیاورد. بنابراین هر مالکی نیاز به اطلاعات دقیق رفتار مصرف کننده هم بصورت آفلاین و هم آنلاین دارد. مرکز نوآوری آو گروه dnaunion سه فعالیت را برای مشتریانش انجام می‌دهد: یک: به کسب وکارها کمک می‌کند، سرویس‌های دیجیتالی به بازار ارائه و جواب بهتری را دریافت کند. دو: ویژگی‌های کسب و کارها را برای حضور در دنیای دیجیتال بازتعریف کند. سه: این مرکز در طراحی بیزینس مدل در فضای دیجیتال کمک می‌کند.
بارکوس در ادامه افزود: در دنیای دیجیتال رقابت بر سر قیمت گذاری درست است. چنین اتفاقی باعث شد که مخاطبان به راحتی بتوانند پس از مقایسه قیمت‌ها استفاده از خدمات را انتخاب می‌کنند. بنابراین مردم نیز می‌توانند از کسب وکارها بهتر استفاده کنند و بیزیس مدل کسب وکارها نیز بهینه تر خواهند شد. البته تمامی کسب وکارها برای شروع کار با مشکلاتی روبرو هستند. اما هیچ کسب وکاری نمی‌تواند جلوی این اتفاق را بگیرد و خواه ناخواه این اتفاق رخ می‌دهد.
البته تحریم‌ها دسترسی کسب وکارهای ایرانی را به بسیاری از قابلیت‌های فضای مجازی محدود کرده است. حال کسب وکارها با توجه به این شرایط نیز باید از قابلیت‌های ممکن استفاده کنند.
در مجموع بازاری که خریداران در آن حرف آخر را می‌زنند، بازخواهد گشت. در این بازار کسانی که زنجیره تامین را تکمیل کنند، برنده هستند. مهمترین نکته این است، با کاهش قدرت خرید مردم سایز بازار نیز کاهش یافته است. کسب وکارها در این شرایط به فکر کسب سهم بیشتر هستند و چنین کسب وکارهایی پس از تحریم‌ها بزرگتر هم خواهند شد.
رشد قابل توجه تبلیغات دیجیتال در ایران
محمد موسوی در این نشست درباره تاثیرات نوسانات ارزی اخیر بر کاهش قدرت مردم گفت: بطورکلی با توجه به نوسانات ارزی قدرت خرید مردم کاهش یافته است. طبق تحقیقات شرکت پژوهش بازار و رسانه امروز ((EMRC برخی از کالاها از سبد خانوارها حذف شده و برخی دیگر جایگزین شده است. در این میان، مردم در تلاش هستند از کانال‌هایی خرید کنند که کالاها و خدمات ارزان‌تر را در اختیار آن‌ها می‌گذارند. کسب وکارهای آنلاین در این میان نقش مهمی را بازی می‌کنند و روزبه روز در حال رشد هستند.
موسوی درباره وضعیت تبلیغات دیجیتال در ایران گفت: اگر تمام رسانه‌های تبلیغاتی در اختیار را در نظر بگیرید، میزان بودجه‌ی که برای تبلیغات دیجیتال استفاده می‌شود، حدود ۴ تا ۶ درصد بودجه تبلیغاتی کل سال است.
موسوی افزود: تبلیغات آنلاین به دلیل کثرت کانال‌های مختلف در میان کسب و کارها پرطرفدار شده و در حال رشد است. این رشد از سرعت قابل توجه‌ای برخوردار است. البته چون ابزار و اندازه‌گیری دقیقی در این فضا وجود ندارد. از قابلیت‌های دیجیتال هنوز بطور کلی استفاده نمی‌شود، کسب وکارهای بزرگ بودجه تبلیغات آنلاین خود را افزایش نداده‌اند.
موسوی درباره رشد برندهای ایرانی در زمان تحریم گفت: در نظر داشته باشید که در زمان تحریم یکسری از برندها از بازار خارج می‌شوند. در این میان برخی از برندهای که توانمندی تولیدی بیشتری دارند، وارد تولید محصولات جدید در بازار می‌شوند. این شروع فعالیت هم ظرفیت خالی برندها و هم ظرفیت خالی بازار را پوشش می‌دهد. چنین فضایی فعالیت را برای برندهای ایرانی باز کرده است. چنین اتفاقی در دوره ی تحریم‌های گذشته نیز افتاده است. البته برندهای ایرانی نسبت به این وضعیت نگاه گذرا دارند. چنین نگاهی باعث شده که برندهای ایرانی که در این دوره به ظهور می رسند، عمر کوتاه مدتی داشته باشند. در حالی که اگر نگاه طولانی مدتی داشته باشند، برندهای ایرانی علاوه بر بازار ایران توانایی حضور در بازارهای خارجی را نیز خواهند داشت.
تعدد مراجع قانون‌گذاری یکی از معضلات کسب و کارهای آنلاین در ایران است
پاشاپور درباره موانع کسب وکارهای آنلاین در ایران گفت: تعدد مراجع قانون‌گذاری یکی از معضلات کسب وکارهای آنلاین در ایران است. همچنین نفوذ کسب و کارهای آنلاین در تبلیغات نیز رو به افزایش است برای مثال: ارزش تعرفه‌ای، کل تبلیغات از مبلغ ۱۸۲ میلیارد تومان در سال ۹۵ به ۲,۴۷۱ میلیارد تومان در سال ۹۷ رسیده است. (۶ شبکه سراسری، نسیم، نمایش و آفیلم بررسی شده اند در محاسبهارزش ریالی تبلیغات تعرفه ها استفاده شده وتخفیفات قراردادی و اضافه پخشها در نظر گرفته نشده است). در همین راستا بررسی کسب وکارهای آنلاینفعال در تبلیغات سال ۹۷حجم تبلیغات تلویزیونی این برندها نشان داد، اپلیکیشن روبیکا با ۷۹ درصد از حجم تبلیغات سال ۹۷ رکوردار و اپلیکیشن ایران صدا بیشترین ارزش تعرفه ای تبلیغات را به خود اختصاص داده است. اگر بخواهیم این درصدهارا با سال ۹۵ مقایسه کنیم، به تبلیغات اپلیکیشن آپ با ۲۷درصد حجم تبلیغات و ۳۱ درصد از ارزش تعرفه ای تبلیغات (۶ شبکه سراسری از ابتدای سال ۹۵ و نسیم از نیمه دوم سال بررسی شده انددر محاسبهارزش ریالی تبلیغات تعرفه ها استفاده شده وتخفیفات قراردادی و اضافه پخشها در نظر گرفته نشده است) خواهیم رسید. طبق پیش بینی‌ها تبلیغات آنلاین در چندسالآینده ۳۰ درصد بودجه کل تبلیغات کسب وکارها را به خود اختصاص خواهد داد.
البته در حال حاضر و با توجه به رکود پیش آمده بسیاری از کسب و کارهای بزرگ به دنبال تولید محصولات جدید و تامین تولید محصولات قبلی خود هستند. برندهای قدیمی نیاز به تبلیغ نمی‌ببیند و در پی تامین مواد اولیه و تولید هستند. در این میان برندهای قدرتمند نیز محصولات خود را به بازار عرضه می‌کنند. بنابراین شرایط کنونی باعث ظهور برندهای جدید شده‌اند. چنین روندی ظرفیت جدیدی را در تبلیغات و مارکتینگ ایجاد کرده است.
وقتی بازار رقابتی شود، بازار در دست خریداران خواهد بود. در چنین بازاری برندهای که پایه‌ی قوی مارکتینگ دارند، رشد خواهند کرد. در حال حاضر بازار رقابتی نیست و بازار فقط فروشی است و تامین کنندگان حرف آخر را در بازار می‌زنند. جنس بازار تغییر کرده است. در چنین بازاری هر برندی که بتواند، محصولات را تامین کنند، ماندگار خواهد شد.
پاشاپور درباره اقدامات اخیر مرکز نوآوری آو گفت: در حال حاضر شش ایده در مرکز نوآوری آو در حال پیش روی است. از میان این ایده‌ها دو ایده وارد بازار شده است. هاپیراد و هاپیرمیل وارد بازار شده است. این دو ایده در حال اتوماتیک کردن دادن و گرفتن تبلیغات در فضای آنلاین هستند. این تبلیغات شامل هر نوع تبلیغات فضای آنلاین است. چهار ایده دیگر در حال پیشروی و تا آخر امسال وارد بازار خواهند شد. این ایده‌ها در حوزه اینفلوئنسرمارکتینگ و ساماندهی تبلیغات اینفلوئنسری و سلبریتی‌ها است. ایده دیگر در حوزه مانیتوریگ تبلیغات آفلاین به روش آنلاین است. تمامی این ایده‌ها در حوزه Adtech،Martech ،Market Research است. در حوزه فشن و تجهیزات خودرویی و لوازم بهداشتی خانوار نیز به برخی از کسب وکارها برای ورود به عرصه دیجیتال کمک کرده‌ایم که خبرهای آن به زودی منتشر خواهند شد.
مرکز نوآوری آو ایده‌های که توسط استعدادهای دانشگاه‌ها طراحی شده‌اند را به کسب و کارها معرفی خواهد کرد. بنابراین یکی از وظایف مرکز نوآوری آو کشف ایده‌های استعدادها در حوزه نوآوری است. یکی از این ایده‌ها اسمارت لایتنیگ نام دارد که توسط سه جوان پردازش شده است. این ایده به شرکت سرمایه‌گذاری در حوزه لایتنیگ پیشنهاد شده و یکی از پروژه‌های موفق مرکز نوآوری آو است و به خط تولید رسیده است. در مجموع با اینکه از سال سختی عبور کرده‌ایم اما فضای رشد وجود دارد و کسب و کارها در این زمینه بزرگ شده‌اند. این رشد ناشی از کاهش فضای رقابتی است. فضای رقابتی که بازخواهد گشت و باید کسب وکارها از چنین فضای برای ساخت زیرساخت‌های خود را برای بازگشت فضای رقابتی استفاده کنند.
در انتهای این نشست خبری گروه dnaunion به مناسبت روز خبرنگار از جمعی از خبرنگاران رسانه‌های مختلف قدردانی کرد.
