بررسی ها نشان می دهد بیش از نیمی از ایرانیان اطلاعات اندکی درباره تغییرات آب و هوا و گرمایش زمین دارند. تغییرات و گرمایشی که روز به روز محیط زیست را به نابودی می‌کشانند. محیط زیستی که دیگر همگان می‌دانند حفظ آن فقط بر عهده دولت نیست و باید برای تغییر نگاه افراد، فعالیت‌های تاثیرگذاری انجام شود. چنین فعالیت‌هایی در ایران نیز در حال انجام است. فعالیت‌هایی که باید روز به روز بیشتر شود. طبق تحقیقات شرکت پژوهش بازار و رسانه امروز (EMRC) که افراد بالای ۱۵ سال ساکن ۱۷ شهر بزرگ ایران در آن حضور داشته‌اند، فقط ۶ درصد افراد اظهار کرده اند که درباره تغییرات آب و هوا ، اطلاعاتی دارند. ۹۴ درصد از افراد یا به طورکلی نسبت به محیط زیست بی تفاوت هستند یا اطلاعات‌شان بسیار اندک است. میزان مطالعه و دغدغه داشتن نسبت به محیط زیست رابطه مستقیمی با طبقه اجتماعی و اقتصادی افراد دارد.
فقط ۶ درصد ایرانیان درباره تغییرات آب و هوا مطالعه میکنند
طبق تحقیقات انجام شده؛ افراد حاضر در دهک‌های بالا به لحاظ طبقه اجتماعی اقتصادی بیش از بقیه افراد نسبت به شرایط و تغییرات آب و هوایی نگران هستند و در این زمینه مطالعه میکنند. ۵۴ درصد افراد حاضر در بالاترین دهک درباره مسئله تغییرات آب و هوایی محیط زیست آگاهی دارند. چنین آماری نشان می‌دهد، ایرانیان توجه به محیط زیست را جزء اولویت‌های اولیه خود قرار نداده و اگر شرایط اقتصادی آنها مهیا باشد و نسبت به آن نگرانی نداشته باشند، به سراغ توجه به مسائل محیط زیست می‌روند. این نکته قابل تامل بوده و باید نسبت به آن چاره اندیشی شود. چون توجه بخش بزرگی از جامعه به مسائل محیط زیست کافی نیست و باید راهکاری برای جلب نظر تعداد بیشتری از افراد نسبت به تغییرات آب و هوایی صورت بگیرد.
تحقیقات بازار مبتنی بر آگاهی ایرانی ها از تغییرات آب و هوا و گرمایش زمین
در شرایط اقتصادی حال حاضر عده‌ای از ایرانیان نگران آینده و تغییرات آب و هوایی هستند. این عده از افراد که یک سوم جامعه را تشکیل می‌دهند، در پاسخ به این سئوال:آیا تغییرات آب و هوایی نگران کننده است؟ پاسخ مثبت داده‌اند. در این میان نزدیک به ۳۰ درصد جامعه نسبت به این سئوال بی تفاوت بوده و جواب ممتنع داده‌اند. این بررسی را با نتیجه تحقیق ورزش در ایران مقایسه کنید و خود قضاوت کنید.
یک بخشبندی دو بعدی از میزان آگاهی افراد در مقایل میزان نگرانی آنها نشان می‌دهد در حدود ۲۷ درصد ایرانیان از تغییرات آب و هوایی مطلع و نسبت به آن نگران هستند. میزان نگرانی در مورد تغییرات آب و هوا و گرمایش زمین در تمامی سطوح جامعه به طور نسبی یکسان و در حدود ۳۰% است. میزان نگرانی در دهک های دوم و سوم با اختلاف جزئی بیشتر از سایرین است و اختلاف معناداری وجود ندارد.
به طور کل وضعیت آگاهی و نگرانی در خصوص تغییرات نسبتا نگران کننده است. در حدود یک چهارم جامعه (۲۷%) گروهی از افراد هستند که نه نسبت به تغییرات آب و هوایی مطلع و نه نسبت به آن نگران هستند. ۲۹ درصد دیگر از جامعه نیز نسبت به تغییرات نگران هستند اما نسبت به آن اطلاعات زیادی ندارند. زنگ خطر اصلی برای جامعه، گروه ۱۵ درصدی هستند که نسبت به این پدیده اطلاعات دارند اما در این خصوص نگرانی ندارند. تصمیم گیرندگان و کسانی که نسبت به اجرای برنامه‌های فرهنگ سازی اقدام میکنند، باید چنین درصدهایی را درنظر گرفته و نسبت به آن توجه خاصی داشته باشند. با در نظر گرفتن این درصد، محتوای تولیدی برای این بخش بندی متفاوت و مطمئنا اثربخشی آن بالاتر خواهد رفت.
چند درصد ایرانی ها دوستدار محیط زیست هستند؟
چندی‌ست برخی از افراد علاقه مند به حفظ محیط زیست سعی در عدم بکارگیری کیسه‌های پلاستیکی دارند و برای خریدشان از ساک‌های پارچه‌ای استفاده میکنند. افرادی که هم از تغییرات آب و هوایی مطلع و هم نسبت به آن نگران هستند، بیشتر از سایرین اینگ.نه رفتار میکنند. درصد قابل توجهی از این گروه نسبت به مصرف انرژی و آب نیز دقت زیادی دارند. برای مثال ۶۹ درصد این دسته از افراد، برای کاهش مصرف آب در منزل‌شان تلاش میکنند. همچنین ۶۶ درصد این دسته، در مصرف مابقی حامل‌های انرژی مانند گاز نیز صرفه جویی میکنند.
در مجموع دیدگاه عامه مردم نسبت به محیط زیست در حال تغییر است. ۳۵ درصد از افراد جامعه استفاده دوباره از محصولاتی مانند کاغذ و بطری به جای دورانداختن آنها را جزئی از سبکهای رفتاری خود می دانند. نزدیک به ۲۰ درصد افراد نیز تصمیم دارند، دیگر محصولاتی را که بسته‌‌بندی شان زباله بیشتری تولید میکنند، نخرند. با وجود تغییرات مثبتی که در اینگونه رفتارها دیده می شود، توجه و تلاش برای کاهش مصرف آب و حامل های انرژی (مثل برق و گاز، …) در جامعه در سه سال گذشته رو به افت بوده است. این موضوع نیاز به فرهنگ سازی در حوزه مصرف آب و انرژی را بیان میکند.
نتایج تحقیق نشان می‌دهد که افراد با سطح تحصیلات بالاتر بیشتر از سایرین نگرش‌های دوستدار محیط زیست دارند. برای مثال در بین افرادی که تحصیلات دانشگاهی در سطح کارشناسی ارشد و بالاتر داشته اند، ۶۵ درصد به سؤال “حاضرم سبک زندگی‌ام را به شیوه‌ای تغییر دهم که با محیط زیست سازگار است” پاسخ مثبت داده‌اند. در میان این افراد: ۵۶ درصد از افراد نیز عنوان کرده‌اند، حاضرند برای خرید محصولات دوستدار محیط زیست مبلغ بالاتری پرداخت کنند.
نتیجه تحقیقات بازار بر رفتار شهروندان
امروزه ضرورت آگاهی و افزایش اطلاعات اقلیمی شهروندان بیش از گذشته احساس می شود. نتیجه بررسی بررسی نگرانی ایرانیان نسبت به تغییرات آب و هوایی نشان دهنده کاستی ها در اطلاع رسانی و ایجاد حساسیت های زیستی است.
آنچه که مشخص است شرایط اقلیمی در تمامی کشورها در حال تغییر است و باید افراد هر جامعه‌ای نسبت به این تغییرات حساس باشند. حساسیتی که بهتر است از طریق شیوه‌های مختلف اطلاع رسانی و تبلیغاتی افزایش یابد. ایران نیز کشوری‌ست که از اینگونه تغییرات مصون نمانده و باید نسبت به تغییر نگرش افراد جامعه فعالیت‌های مختلف و تاثیرگذاری صورت پذیرد. اینگونه فعالیت‌ها با بالا بردن سطح آگاهی، همچنین ترغیب و گسترش سبک زندگی دوستدار محیط زیست می تواند قدمی بزرگ برای تضمین آینده کودکان سرزمین‌مان باشد.
