راه دراز نئوبانک تا ایران

ام بی ای نیوز: شانزدهمین رویداد فیناپ پنجشنبه ۲۷ آبان‌ماه برگزار شد و فعالان حوزه بانکداری موضوع نئوبانک را بررسی کردند. برخی از فعالان در پنل ارائه‌های خود به مفهوم و کارکرد نئوبانک پرداختند و برخی هم به وضعیت نئوبانک در ایران اشاره کردند. در بخش دیگری از این رویداد هم پنلی با موضوع «از بانک تا نئوبانک» اجرا شد و محور آن بررسی این موضوع بود آیا ما در ایران به معنای واقعی نئوبانک داریم یا فعلا به مفهوم اصلی آن نزدیک نشده‌ایم و تلاش بانک‌های فعلی که خود را نئوبانک می‌نامند خیلی موفق نبوده است؟وحید مافی،‌ مدیر فناوری اطلاعات شرکت دانش‌بنیان با اشاره به این موضوع که اگر یک نئوبانک بخواهد به‌صورت مستقل فعالیت کند در ابتدا باید مجوز رسمی و جدا داشته باشد بیان کرد: «بعضی از نئوبانک‌ها لایسنس خود را دارند و بعضی دیگر از لایسنس یک بانک سنتی استفاده می‌کنند. در ایران تا امروز نئوبانک‌هایی که آغاز به کار کرده‌اند تحت مجوز یک بانک دیگر هستند و بنابراین شاهد تحول معناداری نبوده‌ایم.»او همچنین گفت: «نئوبانک نمی‌تواند نئوبانک یک بانک باشد. نئوبانک برای موفقیت باید به بانک‌های مختلف متصل باشد. برای این منظور پلتفرم‌های مختلف باید در اکوسیستم بانکی کشور هم‌افزایی داشته باشند.»ضریب نفوذ بانک‌های سنتی بسیار بالاستحمیدرضا قاضی‌مقدم، مدیر مارکتینگ بانکداری نوین شرکت داتین دیگر در بخش دیگری از این رویداد صحبت‌های خود را با شعار «در بازار اگر سودیست از تحقیق بازارست» آغاز کرد. به گفته او، چند سالی است که در کشورهای غربی و شرقی شاهد پوسته جدیدی در صنعت بانکداری هستیم و با بلوغ صنعت بانکداری در ایران، نهال نئوبانک در کشور ما هم کاشته شده است اما عمده توجه مجموعه‌های فعال در این زمینه به افتتاح حساب و ارائه خدمات کارت معطوف شده است. قاضی مقدم بیان کرد که در ایران مفهوم نئوبانک به‌خوبی جا نیفتاده است و صرف ارائه خدمات الکترونیکی را به عنوان نئوبانک به‌کار می‌برند.او با بیان اینکه ٢٢ هزار شعبه در کشور فعالیت دارند توضیح داد: «تاکنون بیشتر از ٢۶٠ میلیون کارت نقدی در کشور صادر شده که نشانگر این است که هر فرد دارای ۵/۴ کارت است. این آمارها نشان می‌دهد روند فعلی بانک‌های سنتی و ضریب نفوذ آنها کار نئوبانک‌ها را به شدت سخت کرده است و نئوبانک‌ها برای افزایش ضریب نفوذ و جذب مشتریان باید تلاش بسیار زیادی انجام دهند.»به گفته او، بانک‌های سنتی با این ضریب نفوذی که دارند، ورود فعالان به حوزه نئوبانک را بسیار دشوار کرده‌اند. برای همین لازم است نئوبانک‌ها باید یک برگ برنده و وجه تمایزی را در نظر بگیرند تا بتوانند توجه کاربران بالقوه را به خود جلب کنند.»نئوبانک یک اتفاق دیجیتالی در حوزه بانکداری استاحمد ابراهیمی، مدیر محصول بلوبانک هم در بخش ارائه خود در شانزدهمین رویداد فیناپ گفت: «بانکداری باید مجموعه‌ای از نیازهای ما را پاسخ دهد و بانک روش‌هایی است که به این نیازها پاسخ می‌دهد. چندین و چند قرن است که بانک‌ها به شکل فیزیکی فعالیت می‌کنند. شعب بانک‌ها از زمان شکل‌گیری تغییر زیادی نداشته است اما محصولات بانک‌ها اعم از محصولات اعتباری و پرداخت در طول زمان پیشرفت کرده‌اند. بانک‌ها صرفا با استفاده از تکنولوژی، خدمات قبلی را از کانال دیگری ارائه داده‌اند.»ابراهیمی، در آخر به کارکردهای خرد و کلان بانک‌ها پرداخت و در رابطه با تغییر در سطح خرد فعالیت بانکی گفت: «نئوبانک اتفاق جدیدی در صنعت بانکداری است و تفکر پشت آن بر یک پایه دیجیتال بنا شده است. نئوبانک تمام فرایندهای قبلی را متحول و بهتر کرده و خلق ارزش تازه را در دستور کار قرار داده است. که اساس بر بازتعریف نیازهای مشتری و کاربر شکل گرفته و شیوه‌های اعتمادسازی و برندینگ را نیز تغییر داده است. تا اینجای کار یک بخش فعالیت بانک‌ها به‌عنوان بازوی اقتصاد بانکی کشورها و در بخش دیگر تعامل با مشتریان حقیقی به شکل خرد است. در نئوبانک هم‌اکنون در سطح خرد با مشتری خرد در تعامل است که در حال تحول و تغییرات عمده است.»راه دشوار نئوبانک در ایرانامید ترابی، عضو هیئت مدیره توسن نیز نئوبانک را بانکی پست‌مدرن دانست و بیان کرد: «نئوبانک هم محصول یا به نوعی ادامه روند جهان پست‌مدرن در حوزه بانکداری و تکنولوژی است. در نئوبانک باید به مشتری‌های متفاوت اهمیت بدهیم چرا که مشتری‌های این نوع از بانکداری ممکن است از نسل Z باشد، نابینا باشد و یا سن بالایی داشته باشد.»او همچنین درباره مفهوم و کارکرد نئوبانک ادامه داد: «در نئوبانک نگاه سنتی به رگولاتوری را نداریم و این یک مشکل جدی در این حوزه است. بانکداری قرار است ساده باشد. در نئوبانکینگ باید بسیارگانگی را بپذیریم. در حوزه نئوبانک باید بپذیریم عمر محصولات کوتاه است و در سفری دائمی قرار داریم. بلاک‌چین بهترین مثال تمرکززدایی‌شده اما متصل است. تبادل اکوسیستمی بین اکوسیستم‌های مختلف و بانکداری نیز مثال دیگری است.»نئوبانک از صنعت به سمت بانکداری آمده استنیما امیرشکاری، مدیرعامل رایانمهر سخنران بعدی این رویداد بود. امیرشکاری گفت: «بیل گیتس می‌گوید در آینده ممکن است نیازی به بانک‌ها نباشد اما به بانکداری نیاز داریم. بانکداری باستانی ۲ هزار سال قبل از میلاد، نوعی خزانه‌داری برای افراد مرفه بود اما به تدریج به سمت چیزی رفته‌ایم که امروز به آن بانکداری سنتی می‌گویند.»امیر شکاری نئوبانک‌ را حرکتی از سوی صنعت به بانکداری عنوان کرد و گفت: «نئوبانک از سمت صنعت به سمت بانکداری آمد. بانکینگ یا همان بانکداری سنتی با نئوبانکینگ‌ یکی نیست. نئوبانکینگ یعنی صنعت به علاوه یک خدمت بانکی. نئوبانک وقتی کشف شد که بخش‌های از بانکداری را با نیازهایی از صنعت پیوند داد. بانک قبلا سرویسی را انحصارا ارائه می‌کرده. نئوبانکینگ با این نگاه که مشتریان خودم را از صنعت خودم برمی‌دارم و به آنها خدمات بانکی ارائه می‌دهم به وجود آمد.»از بانک تا نئوبانکپنل نئوبانک در رویداد فیناپ با حضور رضا قربانی، بنیان‌‎گذار راه پرداخت و رضا جمیلی، سردبیر هفته نامه کارنگ برگزار شد. رضا قربانی درباره وضعیت نئوبانک‌های نوپای داخل کشور گفت: «آیین‌نامه تاسیس و فعالیت بانک‌های مجازی در سال ۹۰ یعنی ده سال قبل مصوب شد ولی همچنان از نظر من، ما چیزی تحت عنوان نئوبانک در کشور نداریم. برای مقایسه مفهوم نئوبانک به‌معنای واقعی کلمه و برداشتی که از آن در ایران وجود دارد، می‌شود یک مثال زد. ما به پژو ۲۰۶ پلاس در ایران، عنوان ۲۰۷ را دادیم در حالی که این ماشین همان پژو ۲۰۶ است. نئوبانک‌های ایرانی هم وضع مشابهی دارند؛ نئوبانک نیستند اما به عنوان نئوبانک به مردم معرفی شده‌اند. البته من در مورد خودم این تقصیر را می‌پذیرم که نتوانسته‌ایم معنای نئوبانک را به درستی جا بیندازیم.»رضا جمیلی سردبیر هفته‌نامه کارنگ با نگاه خوشبینانه‌ای به نئوبانک‌های داخلی بیان کرد: « معتقدم نئو بانک دارد سیستم بانکی امروز را متحول می کند. برای مثال من حس خوبی به بلوبانک دارم، هرچند که برای خرید کردن زیاد از آن استفاده نمی‌کنم. اما معتقدم نئوبانک در ایران دارد بخشی از فرآیندهای سنتی که بانک‌های ما در تغییرشان حساسیت داشت را تغییر می‌دهد. نوآوری از واحد کوچک شروع می‌شود و کم کم بزرگ می‌شود.»