ام بی ای نیوز: شرکتهای مدیریت صادرات یکی از واسطه های صادراتی تعریف شدهاند که میتوانند در دستیابی بنگاهها به بازارهای صادراتی نقش مهمی را ایفا نمایند. اما آنچه که در اکثر مکتوبات و مستندات موجود در ارتباط با شرکتهای مدیریت صادرات کمتر به آن توجه شده است، دلایل اصلی به وجود آمدن و یا به بیانی صحیحتر به وجود آوردن این شرکتها در کشورهای دارای تجربه صادرات است. در حقیقت به وجود آمدن بسیاری از مشکلات و محدودیتهای اشاره شده در این تحقیق برای شرکتهای مدیریت صادرات، ناشی از عدم درک صحیح از همین موضوع است که به شرکتهای مدیریت صادرات به عنوان یک بنگاه بازرگانی تجاری نگریسته میشود. در حالی که شرکت مدیریت صادرات در واقعیت استراتژی نفوذ در بازارهای هدف است که دامنه کاربرد آن برای کشورها یا بنگاههای تولیدی است که به لحاظ ساختاری یا توان تولیدی، دانش و تجربه صادرات و از همه مهمتر دشواری دستیابی به بازارهای خارجی از این ابزار برای ارتقای توانمندیهای خود استفاده نمایند. بنابراین، با این رویکرد به تحلیل یافته ها و محدودیتها رفته و تلاش میشود علیرغم دشواریهای تحقیق چند پیشنهاد جهت کاربرد بهتر شرکتهای مدیریت صادرات نیز ارائه گردد. در ادامه به بررسی نتایج تحقیق و ارائه پیشنهادات میپردازیم.در این قسمت به تفسیر نظرات پاسخگویان به پرسشنامه تدوین شده پرداخته شده است: در تحقیق مورد نظر بیش از ۹۵% پاسخدهندگان تاثیر برداشت یا تفسیر نادرست از تعاریف و کارکردهای شرکتهای مدیریت صادرات را مهمترین عامل توسعه نیافتگی شرکتهای مدیریت صادرات قلمداد نمودهاند.این عامل جدیترین عامل در توسعه نیافتگی شرکتهای مدیریت صادرات و عدم امکان توسعه آنها جهت اخذ درجه حرفه ای و یا کلاس A و B شده است. ریشه این تفاسیر و تعاریف اشتباه، اختلاط مباحث شرکتهای شرکتهای بازرگانی با شرکتهای مدیریت صادرات، تصور اشتباه از شرکتهای مدیریت صادرات و هدفگذاری ایجاد شرکتهای بزرگ صادراتی بدون شناخت ماهیت استراتژیک این شرکتها و نبود دانش و تجربه صادرات در کشور و نیز ورود سازمانهای مختلف با تعاریف و تفاسیر خود از شرکتهای مدیریت صادرات در شناسایی و ارائه رتبه بندی سطح مهارت به صورت دلخواه و شخصی مهمترین عوامل شناخته شده این عامل و پراکندگیهای ناشی از آن هستند. این موضوع تا آنجا پیش رفته که در یکی از سازمانهای دولتی، شرکتهای مدیریت صادرات با رتبه D به عنوان عامل توسعه کنسرسیوم صادراتی (که خود یک شرکت مدیریت صادرات است) تعیین میگردد. یعنی یک شرکت مدیریت صادرات مسئول صادرات یک شرکت مدیریت صادرات دیگر معرفی و با وی عقد قرارداد میشود. به اشتباه انداختن سیستم قانونگذاری و بنگاههای تولیدی مهمترین آسیبهای تعاریف اشتباه و تفاسیر نادرست از ابزارهای توسعه ای است که تاکنون نه فقط برای شرکتهای مدیریت صادرات بلکه با تعریف اصطلاح "خوشه های صادراتی" که هیچ ماهیت، جایگاه و تعریف استانداری ندارند و همینطور کنسرسیوم های صادراتی در برنامه پنجم و ششم توسعه کشور موجب به انحراف رفتن و عدم امکان بهره گیری صحیح از این مدل ها یا رویکرد ها شده است.انصراف سازمان توسعه تجارت از پیگیری اموردر انصراف سازمان توسعه تجارت از پیگیری امور مرتبط با شرکتهای مدیریت صادرات و ناتمام ماندن تدوین لایحه فراسازمانی جهت توسعه شرکتهای مدیریت صاردات به دلایل مطروحه زیر برخواهیم خورد:الف) آیین نامه و نظام رتبهبندی شرکتهای مدیریت صادرات در دفتر امور بنگاههای سازمان توسعه تجارت تدوین و ابلاغ گردید و مقرر شد مطابق آییننامه و گردش کار تعریف شده شرکتهای بازرگانی دارای تجربه ملی صادرات با ارسال نامهای به معاونت بازرگانی خارجی اداره صنعت، معدن و تجارت استان محل فعالیت خود، موضوع شناسایی و اخذ رتبه از سازمان توسعه تجارت ایران را مطرح نمایند. سپس گردش کار با بررسی قابلیت شرکت نامزد توسط اتاق بازرگانی استان و سازمان صنعت، معدن و تجارت و در نهایت مصوبه کمیته صادرات استانداری تکمیل و در نهایت نامهای با امضای مسئول کمیته صادرات استان همراه با مدارک تعریف شده به سازمان توسعه تجارت ارسال و درخواست شناسایی و اخذ رتبه ملی گردد. معاون بازرگانی خارجی استان مسئول دفاع از شرکت داوطلب مدیریت صادرات در کمیته متشکل از شش خبره از اتاق بازرگانی ایران، سازمان توسعه تجارت، تشکلهای صادراتی ملی، وزارت صنایع و سایر سازمانهای دارای مسئولیت در صورت نیاز است.این روند توسط سازمان توسعه تجارت متوقف و گردش کار توسط یک فردو بدون رعایت آیین نامه تنظیم شده ادامه یافت.در زمان معرفی شرکتهای مدیریت صادرات مقرر گردید تا سازمان توسعه تجارت تسهیل کمکهای مرتبط با تهیه بانک اطلاعاتی، تبلیغات و پژوهش بازار را برای شرکتهای مدیریت صادرات فراهم نماید که به دلیل کمبود بودجه این امکان میسر نگردید و در نهایت با ورود اظهارنظرهای غیرتخصصی روندتوسعه فعالیتهای شرکتهای مدیریت صادرات متوقف گردید.تسلط بر کانال توزیعدر آیین نامه مرتبط با رتبه بندی شرکتهای مدیریت صادرات، موضوع "تسلط بر کانال توزیع" به عنوان یکی از عوامل اصلی در شناسایی و ورود شرکتها به عرصه مدیریت صادرات تعیین و تعریف شده بود. متاسفانه سازمانهای دولتی مختلف و حتی سازمان توسعه تجارت بدون توجه به این عامل متمایزکننده شرکتهای مدیریت صادرات از شرکتهای بازرگانی و یا حتی شرکتهای مشاورهای و تبلیغاتی را به عنوان مدیریت صادرات شناسایی و با تغییر نظام رتبه بندی اقدام به ثبت تعداد زیادی از شرکتهای فاقد صلاحیت در حوزه مدیریت صادرات نموده اند. همانطور که آمار گویای شدت و ریسک این عامل است بیش از ۹۶ درصد ثبت اشتباه و خارج از قاعده را یکی از عوامل عدم توسعه یافتگی و کارکرد مناسب دانسته اند.تدوین آییننامه شناسایی شرکتهای مدیریت صادراتدر زمان تدوین آییننامه شناسایی شرکتهای مدیریت صادرات، به موضوع ضرورت تدوین لایحه فراسازمانی از سوی طراح آییننامه شکل گیری شرکتهای مدیریت صادرات به سازمان توسعه تجارت ارائه گردیده بود. دلیل این امر لزوم شناسایی این شرکتها در وهله اول از سوی بنگاهها و در مرحله دوم حمایت و پشتیبانی تمامی سازمانها و نهادهای تاثیرگذار بر صادرات از این شرکتها بود. برای این منظور حتی ایجاد سایت ثبت اسامی شرکتهای مدیریت صادرات، رتیه و زمینه فعالیت آنها نیز در سازمان توسعه تجارت برای دسترسی همه ذینفعان پیشبینی شده بود.قرارداد تحقیق بازار و شناسایی مشتریاندر تفسیر عامل پنجم به نظر میرسد که چون تعدادی از پاسخ دهندگان به پرسشنامه مدیران شرکتهای مدیریت صادرات ثبت شده بودهاند انحراف از درج واقعی اهمیت این موضوع تا حدود زیادی وجود دارد به این دلیل که امروز هیچ تردیدی وجود ندارد که بسیاری از این شرکتها قادر به انتقال دانش و تجربه فرآیندهای صادراتی به بنگاههای تولیدی نبوده و در بسیاری از موارد حتی با تعریف درج شده در نظامنامههای اخذ رتبه آشنایی ندارند. به همین لحاظ اکثر این شرکتها در زمینه فعالیت خود بدون در نظر گرفتن مراحل و شرایط اخذ رتبه بالاتر، طیف وسیعی از محصولات و بازارها را در بسته های تبلیغاتی و ماموریت خود قرار دادهاند. در حالیکه شرکتهای مدیریت صادرات نمیتوانند تا این سطح تسلط بر کانالهای توزیع و فرآیندهای تخصصی توسعه محصولات و انطباقپذیری آنها با بازارهای هدف داشته باشند و به همین دلیل فرآیند اجرایی شرکتهای مدیریت صادرات به جای انتقال خواست بازار به تولیدکنندههای داخلی و ممیزی توانمندی آنها، به قرارداد تحقیق بازار و شناسایی مشتریان تبدیل شده است.مکانیزم شناسایی و تعریف شرکتهای مدیریت صادراتدر مورد عامل ششم به نظر میرشد با توجه به عوامل شرح داده شده فوق کاملا مشخص است که با بهم خوردن مکانیزم شناسایی و تعریف شرکتهای مدیریت صادرات و روشن نبودن ماهیت کارکردی آنها، بنگاهها با سردرگمی زیادی در همکاری با این شرکتها مواجه هستند. توقعات طرفین همکاری از یکدیگر مشخص نبوده و از همین نظر دستگاههای سیاستگذار از نحوه حمایت و سطح توقعات خود بیاطلاع هستند.تسلط بر کانال توزیعتسلط بر کانال توزیع متمایز ترین شاخص در تفاوت شرکت های بازرگانی و شرکت های مدیریت صادرات به شمار میرود. متاسفانه این عامل مهم که در هنگام ممیزی اولیه شرکتهای مدیریت صدرات باید به صورت حرفه ای و همراه با اسناد کاملا تعریف شده توسط گروهی از خبرگان مورد بررسی قرار گیرد کاملا فراموش شده است، به نحوی که شرکتهای متقاضی به قراردادهای بازاریابی یا تفاهم نامه به عنوان اسناد تسلط بر بازارها و کانال های توزیع استناد میکنند.شرکت مدیریت صادرات، شرکت بازرگانی نیستشرکت مدیریت صادرات ، شرکت بازرگانی نیست بلکه ساختاری است که به واسطه تجربه تجارت بر خواست و نیاز بازار و مشتری مسلط شده و میتواند با شناسایی بنگاههای دارای پتانسیل صادراتی برای تامین نیازهای بازار اقدام نماید. در این حالت شرکت مدیریت صادرات نه تنها یک خریدار و فروشنده نیست بلکه دارای متخصص و مهندسی فرآیند و تولید برای تشخیص کیفیت و مشاوره توسعه کالاها و خدمات مورد نیاز بازار است. در حال حاضر شرکت مدیریت صادرات به صورت اسمی در حال اجرای ماموریتهای شرکت های بازرگانی هستند.محدودیتهای بودجهایبه دلیل محدودیتهای بودجهای دولت و همچنین عدم آشنایی با کارکرد این شرکتها در توسعه و نفوذ در بازارها ، بودجه مالی و تلاش کافی برای ایجاد و توسعه شرکتهای مدیریت صادرات صورت نپذیرفت و این ساختار نفوذ در بازارهاو ارتقای توانمندی بنگاههای تولیدی به صورت فانتزی یعنی فقط بهره مندی از یک اسم دارای معنی به حیات خود ادامهمیدهند.لازمه خروج از بروکراسی صادرات و حمایت سازمانهای تاثیر گذارلازمه خروج از بروکراسی صادرات و حمایت سازمانهای تاثیر گذار بر صادرات از شرکت های مدیریت صادرات تنظیم لایحه فراسازمانی توسعه مدیریت صادرات در دولت و تصویب و اعلام رسمی آن در هیئت مدیره بود که علیرغم پیش بینی و توصیه و ارائه طرح مورد نظر اقدام شایسته ای در مورد آن صورت نگرفت.پیشنهادات:تشکیل کمیته خبرگان همانند ابتدای پروژه در شناسایی و رتبه بندی شرکت های مدیریت صادراتارتقای اقدامات دولتی از کمیت به کیفیت شرکت های مدیریت صادراتتنظیم لایحه فراسازمانی توسعه مدیریت صادرات و کنسرسیوم ها و تصویب آن در دولتحمایت توسعه ای از شرکت های مدیریت صادرات و دانش مورد نیاز آنهالزوم انتقال تجربیات بین المللی مدیریت شرکت های EMCتعیین و تخصیص منابع مالی برای گسترش فعالیت شرکت های مدیریت صادراتدکتر سیدحسن افتخاریانرئیس هیات مدیره انجمن تحقیقات بازاریابی
خواندن این مطلب 6 دقیقه زمان میبرد